در هر روز از ماه شعبان در وقت ظهر و در شب نيمه آن، اين صلوات را كه از امام سجاد(عليه السلام) نقل شده بخواند:
اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوْضِعِ الرِّسالَةِ،
خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد درخت نبوت و جايگاه رسالت
وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ، وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَاَهْلِ بَيْتِ الْوَحْىِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى
و محل رفت و آمد فرشتگان و معدن دانش و خاندان وحى خدايا درود فرست بر
مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها،
محمّد و آل محمّد كشتى جارى در اقيانوسهاى بيكران ايمن شود هر كه سوار آن كشتى گردد
وَيَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا، اَلْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللاّزِمُ
و غرق شود كسى كه آن را واگذارد، هر كه بر ايشان تقدم جويد از دين بيرون رفته و كسى كه از ايشان عقب ماند به نابودى گرايد
لَهُمْ لاحِقٌ، اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلْكَهْفِ الْحَصينِ،
ولى ملازم ايشان به حق خواهد رسيد خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد آن پناه گاه محكم
وَغِياثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكينِ، وَمَلْجَأِ الْهارِبينَ، وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمينَ،
و فريادرس بيچاره درمانده و پناه گريختگان و دستاويز محكم براى وسيله جويان
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، صَلاةً كَثيرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً، وَلِحَقِّ
خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد درود بسيارى كه موجب خشنودى ايشان گردد و حق
مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد اَدآءً وَقَضآءً، بِحَوْل مِنْكَ وَقُوَّة يا رَبَّ الْعالَمينَ، اَللّهُمَّ
محمّد و آل محمّد اداء گشته و انجام وظيفه ما شده باشد به جنبش و نيروى تو اى پروردگار جهانيان خدايا
صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَلطَّيِّبينَ الاَْبْرارِ الاَْخْيارِ، اَلَّذينَ اَوْجَبْتَ
درود فرست بر محمّد و آل محمّد آن پاكان نيكوكار برگزيده آن كسانى كه
حُقُوقَهُمْ، وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلايَتَهُمْ، اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ
حقوقشان را واجب كردى و اطاعت و دوستيشان را فرض نمودى خدايا درود فرست برمحمّد و آل
مُحَمَّد، وَاعْمُرْ قَلْبى بِطاعَتِكَ، وَلا تُخْزِنى بِمَعْصِيَتِكَ، وَارْزُقْنى مُواساةَ
محمّد و آباد كن دل مرا به اطاعت خود و به وسيله نافرمانيت رسوايم مكن و روزى من گردان كه
مَنْ قَتَّرْتَ عَلَيْهِ مِنْ رِزْقِكَ، بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِكَ، وَنَشَرْتَ عَلَىَّ
كمك مالى دهم بر كسى كه روزيت را بر او تنگ كردى بوسيله آنچه بر من فراخ گرداندى از فضل خويش و گستردى بر من
مِنْ عَدْلِكَ، وَاَحْيَيْتَنى تَحْتَ ظِلِّكَ، وَهذا شَهْرُ نَبِيِّكَ سَيِّدِ رُسُلِكَ، شَعْبانُ
از عدل خويش و مرا در زير سايه ات زنده داشتى و اين ماه پيمبرت و آقاى رسولانت ماه شعبان است كه
الَّذى حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ، اَلَّذى كانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ
اطراف آن را به رحمت و خشنودى خود پوشاندى آن ماهى كه رسول خدا صلى اللّه
عَلَيْهِ وَالِه وَسَلَّمَ، يَدْاَبُ فى صِيامِهِ وَقِيامِهِ، فى لَياليهِ وَاَيّامِهِ، بُخُوعاً لَكَ
عليه و آله و سلم كوشش بسيار داشت در روزهو شب زنده داريش هم در شبها و هم در روزهايش بخاطر فروتنى
فى اِكْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلى مَحَلِّ حِمامِهِ، اَللّـهُمَّ فَاَعِنّا عَلَى الاِْسْتِنانِ
در برابر تو در مورد گرامى داشتن و بزرگداشتنش هم چنان تا هنگام مرگش خدايا پس ما را كمك ده تا
بِسُنَّتِهِ فيهِ، وَنَيْلِ الشَّفاعَةِ لَدَيْهِ، اَللّـهُمَّ وَاجْعَلْهُ لى شَفيعاً مُشَفَّعاً،
روش او را در اين ماه پيروى كنيم و به شفاعتى كه نزد اوست برسيم خدايا قرار ده او را براى من شفيعى پذيرفته
وَطَريقاً اِلَيْكَ مَهْيَعاً، وَاجْعَلْنى لَهُ مُتَّبِعاً، حَتّى اَلْقاكَ يَوْمَ الْقِيمَةِ عَنّى
و راهى بسويت كه همواره باشد و مرا پيرو او گردان تا به جايى كه در روز قيامت تو را در
راضِياً، وَ عَنْ ذُنُوبى غاضِياً، قَدْ اَوْجَبْتَ لى مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ،
حالى ديدار كنم كه از من خشنود باشى و گناهانم را ناديده گيرىو براى من واجب كرده باشى از جانب خود رحمت و خشنودى را و
وَاَنْـزَلْتَنى دارَ الْقَـرارِ، وَ مَحَـلَّ الاَْخْيـارِ.(13)
مرا در خانه هميشگى (بهشت جاويدان) و منزلگاه نيكان فرود آرى.
دیروز شیطان را دیدم. در حوالی میدان بساطش را پهن كرده بود؛
فریب می‌فروخت. مردم دورش جمع شده بودند، هیاهو می‌كردند
و هول می‌زدند و بیشتر می‌خواستند.
توی بساطش همه چیز بود: غرور، حرص،دروغ و خیانت، جاه‌طلبی و ..
هر كس چیزی می‌خرید و در ازایش چیزی می‌داد.
بعضی‌ها تكه‌ای از قلبشان را می‌دادند و بعضی پاره‌ای از روحشان را.
بعضی‌ها ایمانشان را می‌دادند و بعضی آزادگیشان را.
شیطان می‌خندید و دهانش بوی گند جهنم می‌داد.
حالم را به هم می‌زد. دلم می‌خواست همه نفرتم را توی صورتش تف كنم.
انگار ذهنم را خواند. موذیانه خندید و گفت: من كاری با كسی ندارم،
فقط گوشه‌ای بساطم را پهن كرده‌ام و آرام نجوا می‌كنم.
نه قیل و قال می‌كنم و نه كسی را مجبور می‌كنم چیزی از من بخرد.
می‌بینی! آدم‌ها خودشان دور من جمع شده‌اند.
جوابش را ندادم. آن وقت سرش را نزدیك‌تر آورد و گفت:
البته تو با اینها فرق می‌كنی.تو زیركی و مومن. زیركی و ایمان، آدم را نجات می‌دهد.
اینها ساده‌اند و گرسنه. به جای هر چیزی فریب می‌خورند.
از شیطان بدم می‌آمد. حرف‌هایش اما شیرین بود.
گذاشتم كه حرف بزند و او هی گفت و گفت و گفت.
ساعتها كنار بساطش نشستم تا این
كه چشمم به جعبه‌ای عبادت افتاد كه لا به لای چیز‌های دیگر بود.
دور از چشم شیطان آن را برداشتم و توی جیبم گذاشتم.
با خودم گفتم: بگذار یك بار هم شده كسی، چیزی از شیطان بدزدد.
بگذار یك بار هم او فریب بخورد.
به خانه آمدم و در كوچك جعبه عبادت را باز كردم.
توی آن اما جز غرور چیزی نبود. جعبه عبادت از دستم افتاد و
غرور توی اتاق ریخت. فریب خورده بودم، فریب.
دستم را روی قلبم گذاشتم،نبود! فهمیدم كه آن را كنار
بساط شیطان جا گذاشته‌ام.
تمام راه را دویدم. تمام راه لعنتش كردم. تمام راه خدا خدا كردم.
می‌خواستم یقه نامردش را بگیرم. عبادت دروغی‌اش را توی سرش
بكوبم و قلبم را پس بگیرم. به میدان رسیدم، شیطان اما نبود.
آن وقت نشستم و های های گریه كردم. اشك‌هایم كه تمام شد،
بلند شدم. بلند شدم تا بی‌دلی‌ام را با خود ببرم كه صدایی شنیدم،
صدای قلبم را.
و همان‌جا بی‌اختیار به سجده افتادم و زمین را بوسیدم.
به شكرانه قلبی كه پیدا شده بود .
همین .
دوست داشتن:
مردي مشغول تميز کردن ماشين نوي خودش بود. ناگهان پسر 4 ساله اش سنگي برداشت و با آن چند خط روي بدنه ماشين کشيد. مرد با عصبانيت دست پسرش را گرفت و چندين بار به آن ضربه زد. او بدون اينکه متوجه باشد، با آچار فرانسه اي که در دستش داشت، اين کار را مي کرد!
در بيمارستان، پسرک به دليل شکستگي هاي متعدد، انگشتانش را از دست داد. وقتي پسرک پدرش را ديد، با نگاهي دردناک پرسيد: کي انگشتانم دوباره رشد مي کنند؟!
مرد بسيار غمگين شد و هيچ سخني بر زبان نياورد.. او به سمت ماشينش برگشت و از روي عصبانيت چندين بار با لگد به آن ضربه زد. در حالي که از کرده خود بسيار ناراحت و پشيمان بود، جلوي ماشين نشست و به خط هايي که پسرش کشيده بود نگاه کرد. پسرش نوشته بود: دوستت دارم بابايي
روز بعد آن مرد خودکشي کرد!
عصبانيت و دوست داشتن هيچ حد و حدودي ندارند. دومي را انتخاب کنيد تا يک زندگي زيبا و دوست داشتني داشته باشيد. اين را نيز به ياد داشته باشيد که:
وسايل براي استفاده کردن هستند و انسانها براي دوست داشتن. اما مشکل جهان امروز اين است که انسانها مورد استفاده واقع مي شوند و به وسايل عشق ورزيده مي شود.
بياييد همواره اين گفته را به ياد داشته باشيم:
وسايل براي استفاده کردن هستند.
انسانها براي دوست داشتن هستند.
مواظب افکارتان باشيد، آنها به کلمات تبديل مي شوند. مواظب کلماتي که به زبان مي آوريد، باشيد، آنها به رفتار تبديل مي شوند. مواظب رفتارتان باشيد، آنها به عادت ها تبديل مي شوند.. مواظب عادت هايتان باشيد، آنها شخصيت شمار را شکل مي دهند. مواظب شخصيت تان باشيد، چون سرنوشت شما را مي سازد.
خدایا به خاطر تمامچیزهایی که دادی، ندادی، دادی پس گرفتی، ندادی بعدا دادی، ندادی بعدا می خوای بدی،دادی بعدا می خوای پس بگیری، داده بودی و پس گرفته بودی، اگه بدی پس می گیری، پسگرفتی دادی، پس گرفتی بعدا می خوای بدی، اگه می دادی پس می گرفتی، نداده بودی فکرمی کردیم دادی و پس گرفتی، خلاصه خداجون سرتو درد نیارم به خاطر همهشکر
اصولا” لجبازی یك نوع رفتار و واكنش نامطلوباست كه به صورت های مختلفی خود را نشان می دهد، از جمله آسیب رساندن به خود ودیگران ، ناسزا گفتن ، گریه كردن و فریاد كشیدن ، شكستن وسایل و … در افراد لجبازپایین بودن اعتماد به نفس و عدم داشتن خود باوری مثبت و پذیرفتن خود واقعی مشهوداست.
7 راه برای درمان لجبازی:
پنجره ی اول - مستقّل بارآوردن كودك:در برخورد كلّی در زندگی باید طوری با كودك رفتار كرد كه او بتواند در امور روزمرهی خود به طور مستقّل و گاهی بدون نیاز به دیگران تصمیم بگیرد. البتّه فشارهای منفیرا نباید در این خصوص وارد كرد ، بلكه باید با راهنمایی های به جا تذكّر داد و روشهای صحیح را به موقع به او آموزش داد.
پنجره ی دوم : كودك را تا حدّ امكانوادار به عجله و شتاب زدگی نكنیم . معمولا” خانواده ها در چند كار ، كودك راناخواسته یا خواسته به عجله و شتابزدگی وادار می كنند كه بیشتر مواقع عدم آگاهیوالدین در تشدید آ ن ها ، دخالت مستقیم دارداز جمله چیزهایی كه می توان در اینرابطه یاد آور شد:
الف - حمّام كردن : در دوران طفولیّت عدم آشنایی والدینبه خصوص مادر از مسایل تربیتی باعث می شود به جای فراهم آوردن محیطی شاد و مفرّحهنگام استفاده از حمّام ، آن را به محیطی درد آور و وحشتناك برای او تبدیل می كند. برای این كار بهتر است اجازه بدهیم كودك ابتدا خوب بازی كند و در همان حال باشعرها و قصّه های كودكانه شروع به شستن او كنیم و ضمنا” اجازه دهیم تا كودك حتّیبرخی از اسباب بازی های خود را به حمّام بیاورد و با آن ها مشغول بازیشود. ب- مهمانی رفتن: همان طور كه ما بزرگ ترها قبل از رفتن به مهمانی یاگردش نیاز داریم خود را آماده كنیم ، فرزندان ما هم نیاز دارند كه آماده شوند. البتّه نیاز آن ها با نیاز ما اندكی تفاوت دارد. پس بهتر است زمان رفتن به مهمانییا گردش را یك ساعت قبل از حركت به كودك یادآور شویم تا بتواند با كمك بزرگ ترهاآماده شود. متاسفانه بعضی از والدین كمی قبل از حركت به كودك می گویند آماده شود واین كار باعث لجبازی و مخالفت او می شود. چون دایم به او تذكّر می دهیم كه زود باش، سریع تر، دیر شد و… به جای این كه سرعت كودك را برای آماده شدن بیشتر كنیم ،باعثمی شویم كه مخالفت كند.
ج - غذا خوردن ، خوابیدن و …: بهر حال كودك مانندافراد بزرگسال نمی تواند از نیروی تفكّر و حركت در یك زمان استفاده كند و والدینباید بدانند زمان تفكّر و انجام كارها در كودكان به سعه ی صدر بیشتری نیازدارد.
پنجره ی سوم: رشوه ندادن و حذف پاداش كودك لجباز : اگر كودك برایرسیدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست شروع به گریه كردن و یا داد كشیدن بكند واز این راه بخواهد به خواسته ی خود برسد و والدینی كه به اصطلاح حوصله ی ندارند بادادن امتیاز ( رشوه ) به كودك ، او را ساكت می كنند ، باعث پرورش لجبازی در او میشوند. پس باید پدر به خصوص مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به كودك خوداری كند. البتّه تشویق برای كارهای خوب و مثبت كودك با رشوه دادن فرق دارد. تشویق باعث رشداعمال نیك و حركت به سوی ترقِّی می شود. امّا باید توجّه داشت كه تشویق و پاداش ،باید به اندازه و درخور كار او باشد.
پنچره ی چهارم -عدم توجّه و نادیدهگرفتن رفتار كودك لجباز : گاهی بهتر است وقتی فرزندمان شروع به داد و بیداد می كندخیلی خونسرد و بی توجّه از كنار مسئله عبور كنیم به طوری كه یا متوجّه نشده ایم ویا موضوع برایمان اهمّیّت ندارد.
پنجره ی پنجم - برقراری آرامش و امنیّت درخانواده: به هر حال در هر خانواده مسایل و مشكلاتی به وجود می آ ید كه منجر به بحثو گفت و گو می شود. والدین باید بدانند كه تمام مسایل گره هایی هستند كه به وسیلهی دست باز می شوند. یعنی به جای بحث و متّهم كردن دیگران ، آرام و بدون بر هم زدنامنیّت خانواده به خصوص كودكان ، مشكلات و مسایل را می توان به راحتی حل كرد، بهطوری كه هم خود و هم دیگران از نوع گفت و گو ها لذّت ببرند.
پنجره ی ششم - راهنمایی ” آری ” امّا دخالت “ خیر” : هیچ كس از دخالت كردن دیگران در امور زندگیخوداحساس رضایت و خشنودی نمی كند. پدر و مادر از همان شروع تربیت باید حركت صعودیخود را بر پایه ی راهنمایی قرار دهند تا كودك بتواند كم كم راه صحیح زیستن راتشخیص دهد. دیگر قابل پذیرش نیست كه من : ” من می گویم این طور باش ، من می گویماین جا نرو و… بلكه ارشاد و راهنمایی های خردمندانه و كمك گرفتن از خود كودك درمشكلات می تواند كمك بزرگی باشد.
پنجره ی هفتم - عدم لجبازی والدین: آموزشهای عملی به مراتب از آموزش های تئوری ، موثرتر و آموزنده تر می باشند. اگر والدیندر حضور بچّه ها با یك دیگر لجبازی كنند ، خیلی راحت و بدون دردسر لجبازی را به آنها یاد می دهند و بچّه ها به طور واضح فیلمی مشاهده می كنند كه در آن یكی از والدینبا پافشاری دیگری را مجبور به اطاعت از خود می كند و آنان متوجّه می شوند كه از اینراه می توانند به راحتی به خواسته های خود برسند.
نتیجه: پدرها و مادرهاباید بدانند كه با بردباری می توانند بر اكثر ناهنجاری ها چیره شوند و اجازه ندهندكودك به تنهایی برای همه ی افراد یك خانواده تصمیم بگیرد. متاسفانه بعضی از والدینبا گفتن من حوصله ندارم و یا كی حوصله ی این كارها را دارد ، سعی می كنند بارمسئولیّت تربیت را كج به منزل برسانند . این گونه والدین باید گفته های خود رااصلاح كنند . بگویند من حوصله دارم و یا بهتر است بگویند من می توانم با حوصله وبردبار باشم و از این طریق خود باوری مثبت و عزِّت نفس خود را بالا ببرند. امّا درلجبازی از هر روشی برای از بین بردن یا كاهش آن استفاده می كنیم ، باید مراقب باشیمتا كودكان به خود و یا دیگران آسیب نرسانند.
اگرچه والدين امروزي از نظر تحصيلات و اطلاعات در مقايسه با گذشته نمونه اند ولي هنوز پرسش هاي زيادي وجود دارد. وقتي بچه اي هميشه از سرويس مدرسه جامي ماند، يا هر چه دلش مي خواهد مي پوشد و گوشش به حرف كسي بدهكار نيست، شما به عنوان مادر يا پدر چه بايد بكنيد؟ راهكارهايي كه اينجا مطرح مي شود در مورد بعضي از بچه ها جواب مي دهد و در مورد بعضي ها هم نه. بعد از مطالعه مطلب از ميان راهكارها يكي را انتخاب كنيد و به مرحله عمل برسانيد البته با صبر و حوصله، و انتظار نداشته باشيد خيلي زود جواب بگيريد چه بسا روشهايي هستند كه در برابر آنها ابتدا كودك حالت تدافعي به خود مي گيرد و بدتر مي شود اما به مرور زمان به حالت عادي برمي گردد. مطمئن باشيد فقط فرزند شما مشكل ندارد بلكه همه بچه ها با والدين در روشهاي تربيتي مشكل دارند. با توجه به اينكه همه افراد يك جور نيستند و موقعيت ها نيز منحصر به فرد است پس براي حل مشكل يك راه حل قطعي و مستقل وجود نخواهد داشت.
گاهي شما به عنوان مادر يا پدر راه حلي بهتر از كارشناسان پيدا مي كنيد. جلوي كودكي كه در خيابان گريه مي كرد و مادرش دست او را مي كشيد و با خود مي برد ايستادم و گفتم: «ببخشيد، دخترتان چرا گريه مي كند؟!»
«به خدا ديگر خسته شدم. هر چه را كه مي بيند مي گويد برايم بخر. من چطوري به او بفهمانم كه پول ندارم.» خانم ديگري كه خود را صبوري معرفي مي كرد گفت: «من سعي مي كنم با بچه هايم زياد حرف بزنم و آنها هم خوب حرفهاي مرا مي فهمند و مشكل زيادي ندارم. البته هيچ بچه اي نيست كه مشكل نداشته باشد.»
يادتان باشد مشكلات يك شبه حل نمي شود.
اگر كودكي كاري را تا به حال انجام نمي داد اما حالا يك بار حتي از روي اكراه انجام مي دهد او را خيلي تشويق كنيد زيرا اين نشانه يك پيشرفت واقعي است. به جاي مأيوس شدن از دست نيافتن به انتظارات زياد خود، از پيشرفت هاي كوچك و تدريجي كودكتان خوشحال باشيد. شما و همسرتان بايد در مورد مشكلتانصحبت كنيد و هر دو تصميم به اصلاحاخلاق فرزندتان بگيريد. اگر حرفي مي زنيد هر دو با هم توافق داشته باشيد، طبق تجربه، والدين خيلي زود خسته مي شوند و بچه ها اين را مي دانند. اگر والدين مقاوم نباشند بچه ها به خواسته هاي آنها احترام نمي گذارند و خود را موظف به انجام وظايف محوله نمي دانند.
سعي كنيد رفتار عمومي فرزندتان را با ديد مثبت نگاه كنيد. برخي رفتارهاي او از ديد شما آزاردهنده است. پس از همه رفتارهاي او ناراضي نباشيد. وقتي روي يك خصوصيت ناپسند او كار مي كنيد و در حال اصلاح آن هستيد به او اطمينان دهيد كه دوستش داريد. هرگز تحسين را در مورد كودكان، كم ارزش تلقي نكنيد. كودك در هر مرحله سني كه باشد تمايل شديدي دارد كه والدينش او را بپسندند. تربيت در نظر بعضي از والدين فقط تنبيه است ولي واژه تربيت درواقع به معناي تعليم و پرورش، شامل مجموعه اي از روشهاي مثبت و منفي است. تربيت صحيح آن است كه وقتي فرزند شما نيم نگاهي به شما مي اندازد تا مطمئن شود عملي كه انجام داده درست است يا غلط، به او توجه كنيد يا وقتي در حال تلفن زدن كودكتان مي خواهد مكالمه شما را قطع كند و با شما صحبت كند. تربيت صحيح آن است كه به او توجه نكنيد. اما اگر ديديد كه تصميم گرفت منتظر تمام شدن مكالمه شما شود، بهتر است به او توجه كنيد و نگاهي مهربان به او بيندازيد.
وقتي كودكي روي موضوع خاصي پافشاري دارد به او بگوييد كه قصد لجبازي دارد و شما به آن اهميت نمي دهيد. از آن دسته والديني نباشيم كه وقتي از كودكمان عمل خوبي سر زد آن را به سادگي و بديهي تلقي كنيم و هيچ واكنشي نشان ندهيم ولي برعكس هر وقت عمل بدي از او سر زد تمام اشتباهاتش را به رخ او بكشيم. انتقاد همراه با تشويق نتايج بهتري به بار مي آورد. كودك مي خواهد كه شما به او توجه كنيد. اگر ديدگاه شما منفي باشد او از راه هاي منفي به هدفش مي رسد اما اگر شما روي نكات مثبت تمركز كنيد در مقابل، رفتارهاي خوب بيشتري دريافت خواهيد كرد زيرا در اين حالت كودك با رفتارهاي مثبت سعي در جلب توجه شما خواهد داشت.
رفتار كودك را تحسين كنيد نه شخصيت او را. همچنان كه وقتي از او انتقاد مي كنيد شخصيت او را زير سؤال نبريد. به جاي اين كه به او بگوييم خيلي بچه بدي هستي مي توان گفت: «من از طــرز حرف زدن تو خوشم نمي آيد.»
مؤثرترين راه براي آموزش رفتار خوب ، شكل دادن رفتار با تحسين است. اين روش تربيتي بايد به طور مداوم استفاده شود تا رضايت شما را از رفتارهاي جديد فرزندتان نشان دهد. خيلي خوب است يادداشتي از كارهاي روزانه كودك تهيه كنيد و در انتهاي روز اين يادداشت را به او نشان دهيد. اين كار روش خوبي براي صحبت كردن در مورد وقايع هر روز است و با اين كار هر دوي شما احساس خوبي خواهيد داشت.
هر چند وقت يك بار مخصوصاً در روزهايي كه يادداشت پر از كارهاي خوب مي شود او را تشويق كنيد يا هر چه كه دوست دارد برايش تهيه كنيد و عنوان كنيد كه اين جايزه كارهاي خوب است. اگر ديديد تعريف هاي شما را ناديده مي گيرد ولي بعداً در رفتار خود آن را تكرار مي كند دريابيد كه ستايش مؤثر بوده است. هميشه از يك شيوه براي انتقاد استفاده نكنيدمثلاً يك بار يادداشتي را در كيفش بگذاريد و از يك رفتار بدش شكايت كنيد.
يكي ديگر از راه هاي مؤثر در برطرف كردن رفتارهاي آزاردهنده ناديده گرفتن آنهاست. در اين روش احساس مي كنيد كه درواقع كاري براي بهبود وضعيت انجام نمي دهيد اما بعداً درمي يابيد كه با ناديده گرفتن، رفتار ناشايست ترك مي شود. برخي از والدين، اين روش را دوست دارند و مي توانند به طور مؤثري از آن استفاده كنند اما براي برخي به علت پايين بودن ظرفيتشان، اين روش فقط فشار رواني و تنش را زياد مي كند. اگر شما هم چنين احساسي داشتيد از اين راه صرفنظر كنيد. اگر تصميم گرفتيد كه در مورد يك رفتار از روش ناديده گرفتن سنجيده استفاده كنيد به هيچ وجه به آن واكنش نشان ندهيد. چه زباني و چه غيرزباني. وقتي كودك همان رفتار را انجام مي دهد با حركات صورت به او اشاره نكرده، حتي نگاهش نكنيد. وانمود كنيد كه متوجه او نيستيد. مي توانيد اتاق را ترك كنيد يا رويتان را به سمت ديگري برگردانيد تا وقتي كه او به عملش ادامه مي دهد شما نيز اين روش را ادامه دهيد. اين خود نوعي توجه است. به او لبخند نزنيد. زيرا اين عمل او را جسورتر مي كند . فقط آن قدر به كارتان مشغول شويد كه به نظر آيد به هيچ چيز در اطرافتان توجه نداريد.
گاهي مي توانيد در حضور كودك ديگر، از رفتار مثبت آن كودك ستايش كنيد. اين كار ممكن است به تقليد كودك شما از كودك خوش اخلاق بينجامد. سعي كنيد عصباني نشويد! زيرا عصبانيت به احساس بدي مي انجامد . به علاوه هيچگاه تسليم نشويد. اگر قبل از ناهار گفتيد كه خوراكي نمي دهم بايد صبر كني موقع ناهار شود و اگر او گريه و زاري سرداد اصلاً به او اهميت ندهيد و محكم بگوييد قبل از غذا خوراكي نمي دهم. هر چند كه او سماجت كند. اگر كوتاه بياييد كودك ياد مي گيرد كه با گريه حرفش را به كرسي بنشاند و ديگر براي حرفهاي شما اهميتي قائل نيست.
هميشه به قولتان عمل كنيد. يك كودك مخصوصاً اگر خيلي كوچك باشد به تكميل نشدن يا به تأخير افتادن پاداش وعده داده شده بسيار حساس است. كاري را كه از عهده انجامش برنمي آييد تعهد نكنيد. وقتي قول چيزي را داديد پاي آن بايستيد. سعي كنيد مشكلات فرزندتان را يكي يكي حل كنيد نه اينكه همه را يك جا از او بخواهيد. مثلاً اول مشكل مسواك زدن و بعد مشكل وقت خوابش را حل كنيد. كودك را به تنبيهي كه آن را انجام نمي دهيد تهديد نكنيد. تهديد هاي پوچ و ناپايدار به رفتارهاي نادرستي مي انجامد كه تثبيت شده و در برابر تغيير مقاوم تر مي شوند.
يكي از مشكلات بزرگ مادران مسواك زدن بچه هاست. اگر شما به طور مرتب دندان هاي خود را مسواك بزنيد او نيز مشتاق خواهد شد تا چنين كند. مدت ها قبل از اين كه كودك واقعاً بتواند دندانش را مسواك بزند، به او مسواك بدهيد. بگذاريد با مسواك و خميردندان و دندانهايش بازي كند. اگر ديديد باز هم به طرف مسواك نمي رود با كلمات و جملات زيبا در موقع مسواك زدن اين كار را براي او لذت بخش كنيد. حتـــي مي توانيد با دندانپزشك براي انگيزه دادن به كودك مشاوره كنيد. هميشه به كودك بفهمانيد كه دقيقاً چه انتظاري از او داريدو به جاي اينكه شخصيتش را مورد انتقاد قرار دهيد اعمالش را مورد انتقاد قرار دهيد.
به او نگوييد «دست و پا جلفتي هستي» بگوييد: «وقتي كه شلوار و لباست را روي زمين مي بينم خيلي ناراحت مي شوم.» به او برچسب نزنيد. چون او زودباور مي كند كه واقعاً اين طور است. معمولاً در نظر والدين كارهاي منزل كارهايي كوچك و تكراري هستند كه هميشه در خانه انجام مي گيرند ولي در نظر بچه ها اين كارها بسيار مشكل و ناخوشايندند. صرفنظر از اين كه اين كارها چقدر بي اهميت اند، به ويژه در هنگامي كه انجام آنها مستلزم يادآوري هاي مكرر وبحث طولاني باشد مي تواند آرامش منزل را برهم بريزد.
يكي از شكايات والدين، بي مسئوليت بودن كودكان است. كارهايي كه بردوش آنها گذاشته مي شود انجام نمي دهند حتي با چند بار تذكر هم تن به انجام آن نمي دهند. خلاصه نافرمان و گستاخ مي شوند. سعي كنيد مسئوليت دادن را در كودكان زود شروع كنيد و با افزايش سن وظايف او را تغيير دهيد و وقتي از وظايفش سرباز زد از تدابير منفي استفاده كنيد.
مثلاً او را از اسباب بازي مورد علاقه اش محروم كنيد يا پول توجيبي اش را كم كنيد يا مثلاً وقتي لباسش را در سبد لباسهاي كثيف نمي گذارد لباسهايش را نشوييد و بگوييد: «چون لباسهايت در سبد نبود، من آنها را نديدم.»
ديگر از مشكلات مادران شب اداري كودكان است. اكثر كودكان در حدود ۲ تا ۳ سالگي رختخواب خود را خيس نمي كنند. قطع شب ادراري يك روند پيشرفت طبيعي است كه نشان دهنده تكامل مثانه كودك در نگه داشتن ادرار و ايجاد تحريكات ادراري است. خيس كردن اتفاقي در كودكان بزرگتر انتظار مي رود و نبايد آن را جدي تلقي كرد. هرگز به علت شب ادراري كودك را مسخره و شرم زده نكنيد. اين كار نه تنها به او كمكي نمي كند به ايجاد مشكلات جدي احساسي و رواني مي انجامد. در حدود ۷۵ درصد از كودكان ۴ ساله و ۸۵ درصد از كوكان ۵ ساله رختخوابشان را خيس نمي كنند مگر گاه و بيگاه، ولي عده بسيار كمي تا زمان بلوغ يا حتي بزرگسالي هم شب ادراري دارند. اگرچه نبايد كودك را به خاطر شب ادراري مسخره كرد اما نبايد آن را ناديده گرفت.
اگر پزشك دلايل عفونت ادراري و … را رد كرد بهتر است قبل از اين كه به درمان هاي غيرپزشكي بپردازيم با يك متخصص مجاري ادراري مشورت كنيم. اگر مشكل پزشكي باشد مطمئن باشيد كودك تحت نظر پزشك مشكلش حل مي شود اما اگر كودك پس از يك دوره چند هفته اي يا طولاني تر دوباره شروع به شب ادراري كرد شايد علت، هيجان و مشكلات عاطفي باشد.
سعي كنيد تشنج را در خانه كم كنيد. جلوي كودك با همسرتان بگومگو نكنيد. در هنگام خواب موزيك آرام بگذاريد يا او را به طور ملايم ماساژ دهيد، قصه مورد علاقه اش را تعريف كنيد تا با آرامش بخوابد. ساعت هاي پاياني روز به او آب ندهيد يا كمتر آب بدهيد. كودكي را كه پزشكان گفته اند مثانه كوچكي دارد تشويق كنيد مايعات زيادي در طول روز بنوشد تا حجم مثانه اش بزرگ شود. از مشكلات مهم ديگر بددهني و ناسزا گفتن كودكان است.
توجه بيش از حد به اين رفتارها باعث ترغيب كودك به اين اعمال زشت مي شود. در اين مورد، بيش از حد واكنش نشان ندهيد.
به كودكتان به طور جدي بگوييد كه اصلاً دوست نداريد او چنين كلماتي را كه مناسب شخصيت او نيست به كار ببرد. ولي اگر واكنش شديد نشان دهيد چه با ترساندن چه با خنديدن به اين حرف ها، ممكن است انگيزه او را براي دشنام دادن بيشتر كنيد. اين مطلب به ويژه در مورد بچه هاي كوچك تر كه به كار بردن بعضي كلمه ها را نوعي بازي مي دانند، صادق است. در حالي كه اصلاً معناي اين كلمات را نمي دانند. شما بايد به كلمه هاي بي ضرر بي اعتنايي كنيد.
بعضي كلمه ها فقط بي معني و احمقانه اند. بهترين برخورد ناديده گرفتن و توجه نكردن به آنهاست. البته به كار گرفتن كلمه هاي زشت و ناسزا نبايد ناديده گرفته شود چون به كاربردن آنها در بيرون منزل مي تواند دردسرساز باشد. وقتي كودك شما يك كلمه بد را به كار مي برد بي خود جيغ و داد نكنيد. اداي شوكه شدن را درنياوريد. بي ترديد شما قبلاً آن را شنيده ايد. براي او توضيح دهيد كه وقتي كسي به او ناسزا مي گويد در واقع فقط يك حرف ناجور شنيده و حرف نمي تواند به انسان آسيبي برساند.
در مورد فحش با او صحبت كنيد. به او بگوييد فحش دقيقاً چه معنايي دارد و چرا نبايد از آن استفاده كند. روش هاي جايگزين را به او بياموزيد. براي او بگوييد به جاي فحش دادن مي تواند احساساتش را به مخاطبش بيان كند.
كودك را به استفاده از واژه هاي ديگر ترغيب كنيد. كودك شما به واژه هايي نياز دارد كه از آن طريق عصبانيت يا احساسات شديدش را بيرون بريزد. او را تشويق كنيد كه به جاي استفاده از كلمات ركيك از كلمات بي ضرر استفاده كند و درصورت درست صحبت كردن او را تشوق كنيد و نشان دهيد كه چقدر از او راضي هستيد و اگر باز هم به فحش دادن و ناسزاگفتن ادامه داد مي توانيد از روشهاي محروم كردن استفاده كنيد. يعني بعضي امتيازها را از او بگيريد. مثلاً هر وقت كه فحش مي دهد او را به مكاني بفرستيد كه دوست ندارد.
يك موضوع مهم؛ اگر كودك بداند كه شما سرانجام پاسخ مثبت خواهيد داد ديگر مهم نيست كه ده بار هم «نه» گفته باشيد.
چنين كودكي به تجربه آموخته است بداخلاقي كند تا سرانجام تسليم شويد و او به هدفش برسد. تنها راه حل اين است كه كودك دريابد كه نظر شما تغيير نمي كند و با كسي شوخي نداريد. اگر «نه» گفتن شما هميشه باعث دردسر مي شود و كودك عادت كرد در مقابل «نه» شما گريه كند تأكيد مي كنم به عقب برگرديد و اعمال خودتان را مرور كنيد و آنجا كه اشكالي يافتيد آن را اصلاح كنيد. اين عادت در بزرگسالي مي تواند باعث ايجاد مشكلات جدي براي فرزند شما بشود. از همين رو كودكتان در هر سني كه هست از همين امروز به اصلاح رفتار او بپردازيد.
روانپزشک و خانواده درمانگر عنوان كرد: مهمترین علت لجبازی کودکان رفتارهای والدیناست که اگر آن رفتارها اصلاح شود از لجبازی کودکان کاسته می‌شود.
دکترسامرند سلیمی، روانپزشک و خانواده درمانگر و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکیتهران در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، درموردلجبازی کودکان اظهار داشت: لجبازی
مجموعه رفتارهایی است ازقبیل کوبیدن پا بهزمین ، جیغ زدن ، پرتاب کردن وسایل خانه ، گریه کردن با صدای بلند که کودکان برایرسیدن به خواسته‌هایشان انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: شروع لجبازی سن خاصیندارد اما در کودکان 2 ساله به شدت شروع می‌شود و تا زمانی که 2 سال را تمام کنند ووارد 3 سالگی شوند ادامه می‌یابد؛ همچنین لجبازی تا آخر 3 سالگی بیشترمیشود.
دکتر سلیمی ادامه داد: به طور کلی شیوع لجبازی بیشتر بین سن 2 تا 5سالگی است. زیرا کودکان به دنبال هویت، استقلال و خودباوری هستند و با لجاجت خودمیخواهند به والدین بگویند کارها آن طوری پیش میرود که من می خواهم.
وی دراین خصوص ادامه داد: در بعضی از کودکان این لجاجت و باور تا زمان بزرگسالی ادامهدارد؛ مثلاً وقتی کودکی بزرگ می شود و پشت ماشین می‌نشیند درهنگام تصادف به علتمسائل جزیی با دیگران گلاویز می‌شود. در حالی که با یک معذرت خواهی مشکل حل می‌شود،اما به علت همین لجبازی کار به دعوا کشیده می‌شود.
این روانپزشک و خانوادهدرمانگر افزود: خلق و خو در کودکان تحت تاثیر عوامل ژنتیکی هم قرار دارد. بعضی ازکودکان ذاتاً ناآرام هستند اما والدین آنها، خود را سرزنش می‌کنند که در تربیتفرزندشان درست عمل نکرده‌اند.
وی همچنین تصریح کرد: کودک نباید بیاموزد کهبا لجبازی و تندخویی می‌تواند هرچه را که بخواهد بدست آورد. بلکه کودک باید یادبگیرد که خواسته‌های خود را بصورت آرام و مسالمت آمیز ابراز کند. اما درصورت لجبازیکودکان، والدین باید به آنها بی‌اعتنایی کنند و از آن محیط خارج شوند. والدین بایدرفتار لجبازانه کودک را مهار و رفتار مناسب را در وی تقویت کنند. واکنش تند پدر ومادرها در برابر لجاجت و سرکشی کودک نیز در رفتار لجوجانه آنها تاثیر میگذارد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: کودکانمیدانند که در چه مکانهایی شروع به لجبازی کنند. به طور مثال کودکان در منزل کمترلجبازی می‌کنند اما در مهمانی‌ها، پارک‌ها و یا در فروشگاهها برای خرید وسیلهایشروع به لجبازی و یا جیغ زدن می‌کنند.
وی در توضیح افزود: اولین، مهمترین وساده ترین راهی که مادر باید در برابر لجبازی کودک از خود نشان دهدبی اعتنایی بهکارها و یا لجاجت اوست. مثلاً وقتی کودک یک لیوان آب با عصبانیت بر روی میز می کوبددر این هنگام مادر باید به او بی‌اعتنا باشد و با راه رفتن، آواز خواندن و یا آشپزیبه کودک بی‌توجهی کند تا کودک یاد بگیرد کسی به لجبازی او توجهی نمی‌کند. در حقیقتنادیده گرفتن و بی‌توجهی والدین به لجبازی کودکان این رفتار را در آنها کاهشمیدهد.
دکتر سلیمی گفت: مادران باید توجه کنند که درهنگام لجبازی، کودکشانرا بغل و یا نوازش نکنند زیرا این راه مقابله با کودک لجباز نیست، بلکه اولین کاریکه باید انجام دهند بی‌اعتنایی و بی توجهی است که در ابتدا شاید لجبازی در کودکتشدید و بدتر شود اما به مرور زمان از لجبازی کودک کاسته می‌شود. وی درادامه افزود: مادر باید بعد از آرام شدن کودک، او را بغل و سپس آرام نوازش کند. اماراجع به رفتار و لجاجت چند دقیقه قبل وی صحبت نکند. زیرا معمولاً لجبازی کودکانکاملاً هدفدار است و کودک بدون دلیل شروع به لجبازی نمی‌کند و مهمترین هدف کودک دراین موارد معطوف کردن توجه‌ها به خود است.
دکتر سلیمی ادامه داد: متاسفانهگاهی والدین به محض جیغ زدن و یا گریه کردن کودک به سمت کودک خود می روند و او رابغل می‌کنند. در این شرایط است که کودک می آموزد برای جلب توجه با لجبازی و تندخوییمیتواند هرچه از جمله توجه والدین را بدست آورد.
وی تصریح کرد: روش دیگریکه برای کاهش لجبازی در کودک موثر است این است که در هنگام لجبازی کودک را به محلدیگری ببرید مثلاً اگر در فروشگاه هستید او را بیرون از فروشگاه ببرید و به اوبگویید جیغ بزند و یا گریه کند. بعد از اتمام این کار دوباره او را به داخل فروشگاهببرید.
این روانپزشک خانواده درمانگرهمچنین اظهار داشت: والدین توجه کنند کهجداسازی یکی از روشهای مدرن تنبیه است که باید انجام دهند؛ جداسازی کودک حدود چنددقیقه به طول می کشد به عبارتی دیگر، جداسازی کودک برابر با سن او باید انجام شود. یعنی اگر کودک 2 سال دارد باید 2 دقیقه، اگر 4 سال 4 دقیقه و اگر 5 سال سن دارد 5دقیقه او را تنها در یک اتاق بگذارید در این اتاق نباید وسایل سرگرمی کودک و نیزوسایل خطرناک وجود داشته باشد.
وی افزود: بعد از این چند دقیقه اگر سروصدا ویا گریه و جیغ کودک تمام شده بود او را از اتاق بیرون بیاورید. اما اگر جیغ و دادکودک همچنان ادامه داشت دوباره او را با همین زمان معین به داخل اتاق ببرید، اینعمل را تا آنجا باید تکرار کرد که کودک از پرخاشگری و لجبازی آرام شدهباشد.
تشویق کودکان با جمله های مثبت
دکتر سلیمی ادامه داد: از طرفدیگر وقتی کودک با رفتار پذیرفته‌ای خواسته‌اش را با والدین در میان می گذارد،والدین باید از واژه‌ها و جمله‌های مثبت مثل تحسین و تشویق استفادهکنند.
این روانپزشک افزود: نباید کج خلقی و لجاجت کودک روی تصمیمات والدیناثر بگذارد بلکه والدین باید به لجبازی کودکان بی‌اعتنا باشند تا این رفتار در آنهاکاسته شود.
وی همچنین تصریح کرد: والدین نباید کودکان را در موقعیت لجبازیقرار دهند مثلاً هنگامی که هوا گرم است و کودک خسته ، نباید او را ساعتها در بازارچرخاند، زیرا کودک در موقعیت لجبازی و عصبانیت قرار می‌گیرد و این امر باعث تحریککودک به لجبازی می‌شود.
این خانواده درمانگر در پایان تاکید کرد: بهتر استهنگامی که والدین کاملاً عصبانی هستند کودک خود را دعوا نکنند بلکه برای تنبیه کودکباید تظاهر به عصبانیت کرد زیرا کودک در عمق نگاه عصبانی شما باید نگاه گرم ومهربان و حس واقعی شما نسبت به خود را پیدا کند که این نگاه برای کودک بسیارمهماست، زیرا با همین نگاه هویت و خودباوری در ذهن او شکل می‌گیرد
با سپاس از مدیران محترم که درپی گیری و اجرای طرح ما را یاری کرده اند با اطلاع می رسانند که برای در یافت جوایز خود و همکاران و دانش آموزان به آموزش اداره مراجعه نمایند .
به وبلاگ ما خوش آمدید. با شروع سال جدید این وبلاگ جهت اطلاع رسانی و تبادل تجربه با همکاران و دانش آموزان دوره راهنمایی تاسیس گردیده است لطفا ما را از ارائه نظرات خود بی بهره نگذارید .با درود و سپاس
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
آمار
وب سایت:
عضویت سریع
